Kwa Nini Yesu Alikuwa na Wanafunzi na Walikuwa Akina Nani?

Wakati wa huduma ya Yesu duniani, Aliwachagua baadhi ya watu ili kusaidiana naye na kuendeleza kazi Yake. Walifahamika wakati huo kama “wanafunzi” Wake.

Chaguo la Yesu lilikuwa la kuvutia: watu 12 kutoka maeneo, taaluma, na nafasi tofauti, wakawa watu wake wa karibu. Waliacha nyumba zao na kazi zao ili kutembea naye, kuishi naye, na kujifunza kutoka kwake. Kama vile wafuasi.

Yesu aliwafundisha wanafunzi wake kuelewa kazi yake kama Masihi, na kisha kuanzisha kanisa la Kikristo la awali ambalo lingesambaza ujumbe wake wa Injili ulimwenguni kote.

Hii ni kazi kubwa kwa wanadamu hawa waliochaguliwa. Kwa hiyo, tuangalie kwa karibu:

• Maana ya kuwa mwanafunzi
• Kwa nini Yesu aliwachagua wanafunzi
• Jinsi Mungu alivyotumia wanafunzi wake
• Maelezo ya kila mmoja wa wanafunzi wake

Mwanafunzi ni nani?

Kwa ujumla, mwanafunzi ni mfuasi aliyejitolea kwa mtu mwenye ushawishi. Lakini uanafunzi ni zaidi ya kufuata mawazo ya mtu au kukubaliana na falsafa yake.

Mwanafunzi kawaida ana sababu kuu zaidi ya kufuata mtu fulani, mara nyingi huwa na nia ya kujifunza kutoka kwa mtu huyo na kuonyesha anachosimamia.

Ingawa hilo lilikuwa hakika kwa wanafunzi wa Yesu, kumfuata Yeye kulikwenda zaidi ya hapo. Kuwa wanafunzi wake kulimaanisha uhusiano wa karibu na binafsi naye pia.

Hawamkufuata tu Yesu na kumsikiliza akihubiri. Ushirikiano wao na Yesu ulijumuisha maisha yao yote.

Kwa nini Yesu alikuwa na Wanafunzi?

Photo by Duy Pham on Unsplash

Ikiwa Yesu ni Mwana wa Mungu, kwa nini alihitaji wanadamu wamfuate huku na huko na kufanya kazi kwa ajili yake?

Mungu ni Mungu wa mahusiano na ujumbe wake unaweza kueleweka

Tuliumbwa ili tuishi na kujifunza kuhusu maisha katika muktadha wa mahusiano. Mungu alipochagua wanafunzi wake, alichagua watu binafsi ambao walikuwa tayari kuingia katika urafiki unaobadilisha maisha.

Kanuni nyingi alizofundisha wakati wa huduma yake duniani zilihusiana na jinsi ya kutendeana, jinsi ya kuvunja vizuizi visivyo vya lazima, na jinsi matendo ya watu yanavyopaswa kuwa msingi wa upendo badala ya mamlaka au tamaduni.

Mara nyingi, wanafunzi wake wenyewe walikuwa ndiyo waliohitaji mafundisho haya zaidi. Na kupitia uzoefu wao wa kujifunza, sisi sote tunapata kujifunza kutoka kwao pia.

Na kwa sababu hii, kila kitu ambacho Yesu alizungumza kingeweza kuhusishwa kwa urahisi zaidi na mapambano yetu ya kila siku ya kibinadamu. Tunaweza kuelewa kanuni ngumu na viwango vya juu vya maadili kwa sababu tunasoma jinsi mambo yalivyokuwa wakati Yesu alipokuwa akifundisha mambo haya kwa wanafunzi wake.

Na jinsi Yesu alivyofundisha na kuwalea wanafunzi wake, tunapata kuona kwa sehemu jinsi Mungu Baba alivyo kweli (Yohana 14:6, 9).

Inaonyesha uwezo wa binadamu

Yesu mara nyingi huchagua binadamu kuwa sehemu ya mipango yake katika namna ya kipekee. Hii inaonyesha kwetu wote kwamba yeyote anaweza kutumiwa na Mungu, na sisi sote tunapewa vipawa vya kipekee vinavyosaidia kuonyesha upendo wa Yesu kwa kila mtu anayetuzunguka.

Mungu anajua kwamba yeyote kati yetu watu wa kawaida anaweza kufanya mambo ya kipekee ikiwa tunaruhusu nguvu yake ifanye kazi ndani yetu. Hili lilikuwa wazi katika maisha ya wengi wa wanafunzi wake.

Hata hivyo Yesu aliwaamuru kufanya mambo ambayo hakuna binadamu mwingine anaweza kufanya:

“Akawaita wanafunzi wake kumi na wawili, akawapa amri juu ya pepo wachafu, wawatoe, na kupoza magonjwa yote na udhaifu wa kila aina” (Mathayo 10:1, NKJV).

 

“Na katika kuenenda kwenu, hubirini, mkisema, Ufalme wa mbinguni umekaribia. Pozeni wagonjwa, fufueni wafu, takaseni wenye ukoma, toeni pepo; mmepata bure, toeni bure” (Mathayo 10:7, 8, NKJV).

Kwa kumpa Mungu utukufu wote na sifa, wanafunzi wake walionyesha “ajabu nyingi na ishara” (Matendo 2:43; 5:12) wakaponya wengi (Matendo 3:1-11; 3:16; 5:15, 16; 9:36-43).

Na kuanzia kwa watu hawa 12 pekee, Injili ilianza kuenea duniani kote.

Inaonyesha ukuaji wa kiroho kupitia upendo wa Mungu unaovumilia

Photo by Francesco Gallarotti on Unsplash

Wale 12 walioitwa na yesu mapema katika Agano Jipya walijihusisha na kazi muhimu ya huduma. Lakini pia walikuwa na mashaka (Yohana 20:24–29; Marko 16:11-13, NKJV). Walikuwa pia wagumu, labda wenye kujivuna, labda wenye tamaa ya madaraka wakati mwingine.

Na—hata baada ya kushuhudia huduma ya Yesu kwa miaka kadhaa—mmoja alikana uhusiano wake naye wakati wengine walimwangusha (Mathayo 26:31–35, NKJV). Mmoja hatimaye angemsaliti (Luka 22:1-6, NKJV).

Lakini Yesu hakukata tamaa juu yao. Badala yake, kila hali ngumu waliyopitia, Alihakikisha wanatoka humo wakiwa na nguvu zaidi. Walijifunza mengi sana kama wanafunzi wa Yesu. Hata kama walipaswa kujifunza mambo fulani kwa njia ngumu.

Aliwabadilisha wanafunzi kupitia nguvu ya upendo na msamaha. Wao, kwa upande wake, walisaidia kugeuza ulimwengu.

Baada ya kifo na ufufuo wa Yesu, wanafunzi walishuhudia imani yao kadiri walivyoweza—wakifanya wanafunzi zaidi wa Yesu katika mchakato huo. Walisafiri katika ufalme wa Kirumi, Asia Ndogo, na zaidi.

Yesu alichaguaje wanafunzi wake?

Mwanzoni mwa huduma yake, alichagua wanafunzi kumi na wawili kwa uangalifu na kwa maombi kwa msaada wa Baba yake.

“Ikawa siku zile aliondoka akaenda mlimani ili kuomba, akakesha usiku kucha katika kumwomba Mungu” (Luka 6:12, NKJV).

Aliporudi kutoka kusali,

“Hata kulipokuwa mchana aliwaita wanafunzi wake; akachagua kumi na wawili miongoni mwao, ambao aliwaita Mitume; Simoni, aliyemwita jina la pili Petro, na Andrea nduguye; Yakobo na Yohana, na Filipo na Bartolomayo, na Mathayo na Tomaso na Yakobo wa Alfayo, na Simoni aitwaye Zelote, Yuda wa Yakobo, na Yuda Iskariote ndiye aliyekuwa msaliti” (Luka 6:13-16, NKJV).

Yesu aliwachagua kutoka katika jamii yake. Uchumi ulikuwa tofauti, na tofauti hiyo ilijitokeza miongoni mwa Wale Kumi na Wawili.

Aliwachagua wavuvi (Andrea, Petro, Yohane, na Yakobo).

Alimchagua mtoza ushuru aliyechukiwa (Mathayo).

Alimchagua angalau mmoja aliyetaka kuipindua serikali (Simoni Mkananayo).

Mmoja labda alikuwa na asili ya kifalme (Bartolomayo).

Wale Kumi na Wawili walikuwa na maisha tofauti. Na wote waliacha walichokuwa wakifanya ili wamfuate Yesu.

Jinsi gani Mungu aliwatumia Wanafunzi?¹

Yesu aliwaandaa wanafunzi wake kwa njia nyingi wakati wa muda mfupi pamoja nao. Aliwafundisha kila alichokuwa nacho na wanafunzi wake. Hekima yake, maarifa yake ya mbinguni, na hatimaye Aliwapa karama za Roho.

Yesu alikuwa kielelezo hai katika kila hatua Aliyopiga. Alionyesha imani isiyo yumbishwa. Kazi ya kanisa la awali ingehitaji watu wengi katika majukumu tofauti ya utumishi. Aliwafundisha kwamba wanafunzi wote walikuwa sehemu ya Mwili wake.

• Kushiriki (Kuwapa vipawa).
  Yesu aliwajenga Wale Kumi na Mbili kwa kugawana vipawa ambavyo Baba yake alimpa. Aliwashirikisha maarifa yake yote ya Maandiko na ya kiroho. Aliwafundisha kuhusu Mungu Baba na Roho Mtakatifu.
  Zaidi ya hayo, Yesu, akifanya kazi pamoja na Mungu na Roho Mtakatifu, aliwapa Wale Kumi na Mbili nguvu ya kufanya mambo ya ajabu.

• Kielelezo.
  Katika kila jambo Yesu alilosema na kulitenda, alikuwa mfano (1 Petro 2:21, NKJV). Aliwaonyesha wanafunzi jinsi ya kuishi katika kila tendo na neno. Yesu alitembea katika imani kamili. Kupitia kielelezo chake, wanafunzi walijifunza kufanya kazi pamoja, “tukimtazama Yesu, mwenye kuanzisha na mwenye kutimiza imani yetu; ambaye kwa ajili ya furaha iliyowekwa mbele yake aliustahimili msalaba na kuidharau aibu, naye ameketi mkono wa kuume wa kiti cha enzi cha Mungu” (Waebrania 12:2, NKJV).

• Kutoa majukumu.
  Yesu aliwafundisha wanafunzi wake kwamba, unapomfuata Yeye, unakuwa sehemu ya mwili Wake (Waefeso 4:16, NKJV). Kila sehemu ya mwili ina kazi. Kanisa la awali lilionyesha fundisho hili.
  “Basi ninyi mmekuwa mwili wa Kristo, na viungo kila kimoja peke yake. Na Mungu ameweka wengine katika kanisa, wa kwanza mitume, wa pili manabii, wa tatu walimu, kisha miujiza, kisha karama za kuponya wagonjwa, na masaidiano, na maongozi, na aina za lugha” (1 Wakorintho 12: 27-28, NKJV).

Mitume 12 walikuwa kina nani?^{2 3 4}

Hebu tumfahamu kila mmoja wa Wale Thenashara (Kumi na wawili).

Petro (Simoni aitwaye Petro)

Petro, mwana wa Yona na ndugu wa Andrea, alijulikana pia kama Simeoni (Matendo 15:14) au Simoni (Yohana 1:42). Petro na nduguye walikuwa wavuvi (Mathayo 4:18-19) waliokuwa wanaishi Bethsaida na Kapernaumu. Petro alikuwa ameoa wakati Yesu alipomwita amfuate (1 Wakorintho 9:5).

Petro alionekana kama kiongozi na msemaji wa wanafunzi. Alikuwa wa kwanza kati ya wanafunzi kumtambulisha Yesu, “Wewe ndiwe Kristo, Mwana wa Mungu aliye hai” (Mathayo 16:16, NKJV). Biblia inamuonyesha Petro kama mtu aliye na mapungufu ambaye alimkana Yesu katika masaa ya giza (Luka 22:54-62). Hata hivyo, alikombolewa na Yesu kabla ya kupaa kwake mbinguni (Yohana 21, Matendo 1).

Andrea

Awali Andrea alikuwa mwanafunzi wa Yohana mbatizaji (Marko 1:16-18). Alikuwa Andrea aliyemleta ndugu yake kwa Yesu (Yohana 1:40). Walimtambulisha Yesu kwa wengi, jambo lililokuwa kusudi lao kuu. Andrea anaelezwa kama “aliyeishi kwenye kivuli cha nduguye” lakini alikuwa mwenye matumaini na jasiri. Alikuwa akitambuliwa kama msemaji mwenye shauku sana kwa ajili ya Yesu.

Yakobo

Yakobo (anayejulikana kama Mzee, Yakobo Mwana wa ngurumo, au Yakobo Mkubwa) alikuwa mwana wa Zebedayo na Salome. Pia alikuwa ndugu wa Yohana mwanafunzi. Yakobo hatajwi kamwe katika Biblia isipokuwa pamoja na Yohana (Marko 1:19-20; Mathayo 4:21; Luka 5:1-11). Ndugu hao walikuwa wavuvi waliokuwa wakiishi Bethsaida, Capernaum, na Yerusalemu. Yakobo alikuwa wa kwanza kati ya wanafunzi kumi na wawili kufa kama shahidi (Matendo 12:1,2). Akihubiri katika Yerusalemu na Yudea, Yakobo alionyesha ujasiri na msamaha mkubwa.

Yohana

Yohana Mwana wa Ngurumo (au Yohana Mwinjilisti) alikuwa mvuvi na ndugu wa Yakobo. Anajulikana kama “mwanafunzi mwingine, ambaye Yesu alimpenda” (Yohana 20:2). Yohana anajulikana kwa hasira yake na ukali lakini alikuwa mtiifu sana kwa Yesu. Maneno yake katika Agano Jipya yanazungumzia upendo zaidi kuliko mwandishi mwingine yeyote. Alikuwa kifungoni Patmo na, baada ya kuachiliwa, aliongoza makanisa huko Asia. Yohana alikuwa mwanafunzi pekee ambaye hakufa kama shahidi.

Filipo

Filipo alitokea Bethsaida, pamoja na Petro na Andrea (Yohana 1:44). Kwa ujumla inakubaliwa kwamba yeye pia alikuwa mvuvi. Yeye ni mmoja wa watu wa kwanza ambao Yesu aliwaambia “Nifuate” (Yohana 1:43). Filipo alionyesha “mashaka” sana, imani ya kawaida kwa Yesu, na moyo wa kazi ya uinjilisti. Filipo alihubiri katika Frigia, Ugiriki, na Siria.

Bartholomayo

Bartholomayo, ambaye pia anajulikana kama Nathanael, alikuwa mwana wa Talmai ambaye alikuwa anaishi Kana. Wanachuo wanaamini alikuwa mwanafunzi pekee kutoka katika damu ya kifalme. Jina la Bartholomayo linaonekana katika kila orodha ya wanafunzi (Mathayo 10:3; Marko 3:18; Luka 6:14; Matendo 1:13). Agano Jipya linamuonyesha kama mtafutaji mkubwa wa Maandiko. Alihubiri katika Frigia, Armenia, na India, ambapo alitafsiri Kitabu cha Mathayo katika lugha zao.

Tomaso

Thomas Didimas, mara nyingine aitwaye Yuda au “Tomaso Mwenye Shaka,” alikuwa anaishi Galilaya. Alijitokeza wakati wa kufufuka kwa Lazaro (Yohana 11:2-16). Katika Chumba cha Juu, swali la Tomaso lilimsababisha Yesu kusema, “Mimi ndimi njia, na kweli, na uzima; mtu haji kwa Baba, ila kwa njia ya mimi” (Yohana 14:6, NKJV). Mashaka ya Tomaso yaligeuzwa kuwa imani.

Mathayo

Mathayo (pia anayejulikana kama Lawi) alikuwa mtoza ushuru. Watoza ushuru walichukiwa, walionekana kama wahalifu, na kuchukuliwa kuwa hawana tofauti na makahaba na watu wa Mataifa (Mathayo 18:17; Mathayo 21:31, 33; Mathayo 9:10; Marko 2:15,16; Luka 5:30). Yesu alimchukua mtu aliyechukiwa na kumfanya kuwa mfuasi mtiifu. Aidha, Mathayo alikuwa wa kwanza kushiriki mafundisho Yake kwa kuandika. Baadhi ya Wale Kumi na Wawili wangesaidia kuandika yale tunayoyajua kama vitabu vya Agano Jipya.

Yakobo (mwana wa Alfayo)

Yakobo (Yakobo mdogo), mwana wa Alfayo, alikuwa anaishi Galilaya. Alikuwa ndugu wa Yuda na mkubwa kwa umri kati ya wanafunzi. Hakuna habari nyingi kumhusu katika Agano Jipya. Yakobo alikuwepo katika chumba cha juu baada ya Yesu kupaa mbinguni (Matendo 1).

Yuda (Lebbeo, ambaye jina lake la ukoo lilikuwa Thadayo)

Yuda, Thadayo (Marko 3:18), au Lebbeo (Mathayo 10:3), alikuwa ndugu wa Yakobo Mdogo.
Katika Marko 3:18 anaitwa Thadayo. Katika Mathayo 10:3 anaitwa Lebbeo. Katika Luka 6:16 na Matendo 1:13 anaitwa Yuda. Mbali na majina haya, Yuda Thadayo pia alijulikana kama Yuda Mkananayo. Yesu alimchukua mtu mwenye njaa ya nguvu na mwenye uwezekano wa ghasia na kumwonyesha njia ya upendo. Yuda alitangaza Injili ya Yesu kwa shauku.

Simoni

Simoni Mkananayo pia anajulikana kama Simoni Zelote (Luka 6:15; Matendo 1:13). Aliishi Galilaya. Simoni anatajwa kama Mkananayo (Mathayo 10:4; Marko 3:18). Wakananayo walikuwa wakali na waliokuwa na chuki dhidi ya Rumi. Simoni alibadilishwa na uzoefu wake na Yesu. Pia alikuwepo katika Chumba cha Juu huko Yerusalemu Yesu alipopaa mbinguni. Alihubiri katika pwani ya magharibi ya Afrika na nchini Uingereza.

Yuda

Yuda Iskariote alikuwa anaishi Kerioth. Alikuwa Myahudi wakati wanafunzi wengine walikuwa Wagalilaya.

Inasemekana alikuwa mzuri na pesa na alikuwa akifanya kazi kama mweka hazina kwa wanafunzi. Alimsaliti Yesu kwa vipande thelathini vya fedha (Mathayo 26:14,16). Badala ya kutafuta msamaha baada ya usaliti huu, alijinyonga (Mathayo 27:3-5).

Uanafunzi ni kazi ya Upendo.

Photo by Jamez Picard on Unsplash

Thenashara walikuwa watu wenye matatizo na walitekeleza kazi ngumu ya upendo. Kazi yao iliwezesha kanisa la awali kufanikiwa na ujumbe kusambazwa ulimwenguni kote. Kuna tumaini na wokovu kupitia Yeye.

Sisi pia tunaitwa, katika asili yetu ya kawaida, kufanya kazi za kipekee. Tunaweza kutenda kama wanafunzi Wake na kuendelea kushiriki ujumbe. Tunaye Mwokozi na Anatupenda sisi sote. Dhambi zetu zimesamehewa, aibu yetu haina maana. Anatamani kurudi na kuwa pamoja nasi milele.

Sisi sio wagumu zaidi au wa kawaida kuliko Wale Kumi na Mbili. Uzoefu wao na Yesu uliwafanya kukua kwa njia ya kushangaza. Tunahimizwa kuwa na uzoefu wetu binafsi na Yesu.

Uanafunzi hutuwezesha kupata uzoefu wa kina zaidi na upendo Wake Yesu.

1. Bevins, Winfield, “How Jesus Made Disciples,” GCD, June 4, 2012. https://gcdiscipleship.com/pre2019-articles/2012/06/04/how-jesus-made-disciples?rq=How%20Jesus%20made%20disciples [↵]
2. Nelson, Ryan, “Who Were the 12 Apostles? The Complete Guide,” OverviewBible, Sept. 4, 2019. https://overviewbible.com/12-apostles/ [↵]
3. “Who Were the 12 Disciples?” BibleInfo, bibleinfo.com. https://www.bibleinfo.com/en/questions/who-were-twelve-disciples [↵]
4. Allyson, Holland, “Who Were the 12 Disciples and What Should We Know About Them?” Crosswalk.com, Jan. 27, 2020. https://www.crosswalk.com/faith/bible-study/who-were-the-12-disciples-and-what-should-we-know-about-them.html [↵]

Majibu Zaidi